ارگ تبریز

 ارگ تبریز (ارگ علی شاه) به بقایای ایوان جنوبی ارگ علیشاه در تبریز گفته می شود. بنای اولین ارگ به قرن هشتم هجری برمی گردد که بنایی بزرگ با هدف اصلی ساخت مسجد ساخته شده است. در سالهای بعد با استفاده از دیوارهای باقی مانده از مسجد اول ، یک قلعه نظامی در آن ساخته شد که سالهاست به عنوان پادگان نظامی و قسمت جنوبی دیوار شهر استفاده می شود. استفاده از این بنا به عنوان یک قلعه نظامی به ویژه در دوره قاجار تا پایان دولت خودمختار مشهود بود. در زمان سلطنت سلسله قاجار، ساخت های نظامی با افزودن پیوستهای مختلفی از جمله کارخانه ریخته گری توپ ، عمارت کلاه فرنگی و ساختمان پادگان به پایان رسید.

قطعات اضافه شده به دیوارهای اول در دوره پهلوی تخریب شد و قسمت هایی نیز در دوره پس از انقلاب تخریب شد.

امروز فقط دیوار جنوبی ارگ بازمانده است که در ساعات مشخصی از روز برای عموم آزاد است. منطقه اطراف ارگ که برای ساخت مسجد در نظر گرفته شده بود دچار تحولات بسیاری در دهه های پس از انقلاب شد. در منطقه اطراف ارگ ، مسجدی بزرگ به نام مسجد بزرگ تبریز ساخته شده است که بخشی از فضای دیداری ارگ را تهدید کرده است. این مسجد در مراسم های مختلف دولتی و روزهای جمعه برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می گیرد.

این اثر در تاریخ 15 دی 1310 با شماره ثبت 170 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.